بزرگترین سرمایه هر سازمان نه ساختمانهای مجلل آن و نه جدیدترین تکنولوژیها روز، بلکه نیروی انسانی خلاق و متعهد آن است. در این میان، واحد منابع انسانی (HR) همان ستون فقراتی است که نبض این سرمایه حیاتی را در دست دارد. HR تنها بخش استخدام و صدور فیش حقوقی نیست؛ بلکه معمار استراتژیهایی است که تعیین میکند سازمان شما چگونه رشد کند و فرهنگ سازمانی چطور شکل بگیرد. متخصصان این حوزه مستقیما مسئول انگیزه، بهرهوری و موفقیت بلندمدت یک کسبوکار هستند.
اگر بهدنبال ورود به این دنیای کلیدی و پرچالش هستید، یا میخواهید تفاوتهای یک کارشناس HR با یک مدیر ارشد را درک کنید، این مقاله به شما در این راه کمک خواهد کرد. از تعریف وظایف اصلی و عناوین شغلی متنوع در شرکتهای کوچک و بزرگ گرفته تا مهارتهای حیاتی مورد نیاز برای یک متخصص منابع انسانی همه چیز در اینجا گردآوری شده است. در آخر نیز آمار حقوق درخواستی فعالان حوزه HR را در سال ۱۴۰۴ بررسی خواهیم کرد؛ با ما همراه باشید تا شما را برای ورود موفق به این جایگاه کلیدی در سازمانها آماده کنیم.
معرفی شغل منابع انسانی؛ واحد HR در یک سازمان چیست؟
منابع انسانی یا Human Resources، دپارتمان یا حوزهای در هر سازمانی است که بهطور کامل به مدیریت نیروی کار آن شرکت اختصاص پیدا میکند. به بیان دیگر، وظیفه اصلی این بخش، مدیریت هر آنچه است که به کارمندان مربوط میشود. این حوزه مسئولیت دارد که اطمینان حاصل کند مهمترین دارایی شرکت (کارکنان) راضی و باانگیزه هستند و با حداکثر بهرهوری به فعالیت خود ادامه میدهند.
منابع انسانی در واقع مدیریت چرخه عمر کامل کارکنان را بر عهده میگیرد. این چرخه از اولین مرحله یعنی نیاز سازمان به نیروی جدید آغاز میشود و کلیه مراحل استخدام و جذب، آموزش و توسعه، مدیریت عملکرد کارکنان و خاتمه همکاری با آنها را در بر میگیرد.
آگهیهای مرتبط:
برنامهنویس Blazor
خدمات انفورماتیک
- تهران
برنامهنویس Blazor
خدمات انفورماتیک
- تهران
برنامهنویس Blazor
خدمات انفورماتیک
- تهران
برنامهنویس Blazor
خدمات انفورماتیک
- تهران
برنامهنویس Blazor
خدمات انفورماتیک
- تهران
برنامهنویس Blazor
خدمات انفورماتیک
- تهران
برنامهنویس Blazor
خدمات انفورماتیک
- تهران
وظایف منابع انسانی چیست؟
وظایف اصلی یک کارشناس یا مدیر منابع انسانی شامل موارد زیر میشود:
تعیین استراتژیهای منابع انسانی مجموعه
تعیین استراتژی به عنوان یکی از وظایف شغل منابع انسانی به معنای تعیین راهبردها، سیاستها و برنامههایی است که به بهبود عملکرد منابع انسانی سازمان و دستیابی به اهداف سازمانی کمک میکند.
یکی از وظایف HR تعیین استراتژیهای سازمان است.
کارشناسان منابع انسانی باید با توجه به اهداف سازمانی، راهبردهای مناسبی را تعیین کنند که منجر به بهبود عملکرد کارکنان سازمان شود. آنها برای رسیدن به اهداف ممکن است گاهی از سیاستهای تشویقی تنبیهی و یا از آموزش و توسعه مهارتهای کارکنان استفاده کنند.
استخدام و جذب
صفر تا صد امور جذب و استخدام بر عهده اعضای واحد منابع انسانی است. از این رو به کارشناس منابع انسانی، کارشناس جذب و استخدام نیز گفته میشود. تنظیم آگهی شغلی، انتخاب از میان رزومهها، تماس با متقاضیان و برگزاری جلسه مصاحبه، از وظایف واحد HR است. یک سوال مهم در این باره این است که آیا مدیریت منابع انسانی تصمیمگیرنده نهایی درباره استخدام افراد در مجموعه است؟ پاسخ خود را در کامنتها بنویسید. در ادامه پاسخ این سوال را میدهیم. برای مشاهده فرصت های شغلی کارشناس منابع انسانی کلیک کنید.
آموزش و توسعه
مسئول منابع انسانی طبق صلاحدید خود و توصیه مدیران دیگر مجموعه موظف است برنامههای آموزشی را در راستای ارتقای مهارتهای تخصصی، مهارتهای ارتباطی و… نیروهای یک مجموعه تدارک ببیند. این مسئولیت شامل کسب دانش مورد نظر برای انتقال به اعضا یا جستجو برای نیروی متخصص آموزشی در شرکت، تدوین برنامه آموزشی متناسب و دریافت بازخورد از کارکنان است.
مهمترین مسئولیت واحد منابع انسانی، توسعه کارکنان یک مجموعه در راستای رسیدن به اهداف سازمان است.
مدیریت پاداش، مزایا و جریمه
یکی دیگر از وظایف منابع انسانی طراحی و اجرای بستههای پاداش و مزایایی که برای حفظ و تشویق کارکنان موثر است. بررسی و مدیریت عملکرد کارکنانی با دستاوردهای ضعیف، اتخاذ اقدامات اصلاحی و تعیین آییننامههای مربوط به توسعه و بهبود عملکرد آنها از جمله کارهایی است که یک مدیر منابع انسانی انجام میدهد.
مدیریت روابط کاری
حل و فصل اختلافات، مدیریت روابط کاری، ارتقاء فرهنگ سازمانی و حفظ محیط کاری سالم از مسئولیتهای دیگر جایگاه منابع انسانی است. مدیریت روابط کاری به مجموعهای از فعالیتها و سیاستهایی اطلاق میشود که به حفظ و بهبود روابط بین کارفرما (سازمان یا کسب و کار) و کارکنان (کارگران یا کارمندان) کمک میکند. این فرآیند همچنین به مدیریت روابط بین همکاران درون سازمانی میپردازد.
اجرای قانون کار و کارگزینی
مسئول اجرای قوانین کار و کارگزینی، شامل تعیین و بررسی جمع ساعات کاری، مرخصی، حقوق و بیمه و مزایا و دیگر مسائلی که به طور مستقیم با قانون کار ارتباط دارد، برعهده کارشناس HR است. تغییراتی که هرساله در مبلغ پایه حقوق و سیاستهای قانون کار اعمال میشود، نیازمند رصد و به اجرا درآمدن است که واحد منابع انسانی آن را انجام میدهد.
آیا مدیر منابع انسانی تصمیمگیرنده نهایی درباره استخدام یک فرد است؟
در بسیاری از سازمانها، مدیر منابع انسانی (HR Manager) معمولاً تنها تصمیمگیرنده نهایی درباره استخدام یک نفر نیست. این تصمیم به همکاری و تعامل با مدیران دیگر سازمان و تیمهای مختلف بستگی دارد. این مسئولیت ممکن است با توجه به اندازه و ساختار سازمان، در سطح مختلفی از مدیران سازمانی قرار داشته باشد. به عبارت دیگر، استخدام یک نفر معمولاً یک فرآیند همکاری بین مدیر منابع انسانی و مدیران مستقیم واحد مورد نظر (مانند مدیران بخشها یا تیمهای مختلف) است.
استخدام و جذب نیروهای کاری یکی از مسئولیتهای منابع انسانی است.
در این فرآیند، مدیر منابع انسانی معمولاً نقش مشاوری را دارد و تجربیات و تخصص خود را برای کمک به مدیران مستقیم در انتخاب بهترین نیروی کار ارائه میدهد. این وظیفه مدیر منابع انسانی شامل تهیه آگهی استخدام، اجرای مصاحبههای استخدامی، ارزیابی کارکنان پتانسیل، ارائه بازخورد و راهنمایی در تصمیمگیریهای مرتبط با استخدام میشود.
معرفی عناوین شغلی مرتبط با منابع انسانی به تفکیک اندازه سازمان
ساختار دپارتمان منابع انسانی (HR) و عناوین شغلی موجود در آن بهطور مستقیمی به اندازه شرکت و پیچیدگی نیازهای سازمان بستگی پیدا میکند. در شرکتهای کوچکتر، نقشها عموما جامعتر و عمومیتر هستند، درحالیکه در سازمانهای بزرگ، نقشها تخصصی میشوند تا بهصورت عمیق به هر حوزه رسیدگی کنند. در این بخش، عناوین شغلی رایج در منابع انسانی براساس تفکیک اندازه سازمان معرفی میشوند.
معرفی شغل منابع انسانی در شرکتهای کوچک و متوسط
در کسبوکارهای کوچک، وظایف منابع انسانی اغلب توسط یک فرد، گروه کوچکی از افراد یا حتی مدیریت ارشد انجام میشود. در این سازمانها، نقشها ماهیت عمومی دارند و فرد مسئولیتهای متعددی را در زمینههای مختلف HR بر عهده میگیرد. عناوین شغلی رایج در سازمانهای کوچک عبارتاند از:
- کارشناس منابع انسانی: این افراد مدیریت یا نظارت بر بخشهای گوناگون عملیات HR را بر عهده دارند. آنها بسیاری از جنبههای مختلف HR ازجمله استخدام، مسائل مالی، مدیریت مزایا، خاتمه همکاری و حفظ انطباق قانونی را مدیریت میکنند.
- دستیار منابع انسانی/کارآموز: این یک موقعیت سطح ورودی است که پشتیبانی دفتری و اداری را ارائه میدهد. وظایفی مانند پاسخگویی به تماسها و برنامهریزی جلسات را انجام میدهند.
- مدیر منابع انسانی: در شرکتهای کوچک تا متوسط، مدیر منابع انسانی فردی است که مسئول کل دپارتمان خواهد بود. این مدیر بهطور همزمان بر انطباق قانونی، مزایا و مسائل مالی و روابط کارکنان نظارت میکند.
عناوین شغلی HR در شرکتهای بزرگ و پیچیده
در شرکتهای بزرگ با تعداد کارکنان زیاد و نیازهای پیچیده، دپارتمانهای منابع انسانی بزرگتر هستند. در این ساختار، تیمهای HR اعضای بیشتری دارند که هر کدام بر یک حوزه تخصصی نظارت میکنند و هر حوزه کسبوکار بخش خاص خود را دارد. عناوین شغلی رایج تخصصی در سازمانهای بزرگ به این شرح هستند:
| بخش اصلی | نقشها | توضیحات |
| مدیریت ارشد و استراتژیک | مدیر ارشد منابع انسانی | این مدیران با تیم رهبری برای اجرای استراتژیهای استعدادیابی سازمان همکاری میکنند.
نظارت بر زمینههای استخدام، حفظ نیرو و برنامههای جانشین پروری در حوزه مسئولیت آنها است. |
| مدیر کل منابع انسانی | نظارت بر کل دپارتمان HR و توسعه سیاستهای کلی شرکت را بر عهده میگیرد.
همچنین، نظارت بر انطباق با قوانین کار در سطح کلان سازمان را انجام میدهد. |
|
| مدیر اجرایی منابع انسانی | این مدیران اجرایی به مقامات بالاتر (سطح C-level) گزارش داده و تغییرات HR در سطح شرکت را اجرا میکنند. | |
| مشاور منابع انسانی | فردی است که مشاوره تخصصی در زمینههای خاص HR به شرکت ارائه میدهد. | |
| سرپرست منابع انسانی | مدیریت مستقیم کارمندان HR و نظارت بر فرآیند حل اختلافات کارکنان را انجام میدهد. | |
| تخصصهای جذب استعداد و استخدام | جذبکننده نیرو/استخدامکننده | مسئولیت شناسایی و غربالگری کاندیداها را بر عهده دارد. |
| جذبکننده ارشد | نقشی با تجربه بالاتر در فرآیند استخدام است. | |
| مدیر استخدام | رهبری تیمهای جذبکننده و طراحی فرآیند استخدام مطابق با استراتژی سازمان را انجام میدهد. | |
| مدیر جذب استعداد | بر روی یافتن رهبران، مدیران اجرایی و کاندیداهایی برای موقعیتهای نیازمند مهارتهای بسیار خاص متمرکز میشود. | |
| تخصصهای مالی، عملیاتی و قانونی | تحلیلگر منابع انسانی | مسئولیت استخدام، غربالگری متقاضیان و کمک به مذاکرات استخدام با رعایت قوانین را بر عهده دارد. |
| تحلیلگر سیستم اطلاعات منابع انسانی | مدیریت و نظارت بر فناوری و دادههای مورد استفاده دپارتمان HR را انجام میدهد.
مدیریت سیستمهای حقوق و دستمزد و نظرسنجیها جزو وظایف این نقش است. |
|
| مدیر سیستم یا امور اداری منابع انسانی | به مدیریت پایگاههای داده HR شرکت (HRIS) کمک میکند.
بهروزرسانی سوابق مرخصی کارکنان را انجام میدهد. |
|
| مدیر حقوق و دستمزد | نظارت بر وظایف حقوق و دستمزد سازمان را بر عهده دارد.
همچنین تضمین انطباق با مقررات دولتی را انجام میدهد. |
|
| متخصص منابع انسانی | فردی آموزشدیده است که برای کار در یک زمینه خاص HR تعیین میشود.
مدیریت مزایا، انطباق ایمنی، یا برنامهریزی سازمانی ازجمله این زمینهها هستند. |
|
| مدیر مزایا و پاداشها | نظارت بر برنامههای بیمه درمانی، از کارافتادگی و بیمه عمر کارکنان را انجام میدهد.
همچنین رهبری شرکت را در مورد قوانین مربوط به مزایا بهروز نگه میدارد. |
|
| متخصص آموزش و توسعه | توسعه و اجرای برنامههای آموزشی برای کارکنان جدید و فعلی را بر عهده میگیرد. | |
| مدیر ایمنی | کمک به شرکت در انطباق با قوانین ایمنی محل کار (مانند OSHA) و انجام ارزیابیهای ارگونومیک را انجام میدهد. |
تفاوت وظایف کارشناس منابع انسانی و مدیر منابع انسانی
کارشناس منابع انسانی (HR Specialist) و مدیر منابع انسانی (HR Manager) دو نقش متفاوت در بخش منابع انسانی یک سازمان دارند و تفاوتهای مهمی در وظایف و مسئولیتهایشان وجود دارد:
سطوح تصمیمگیری
کارشناس منابع انسانی معمولا در سطح اجرایی تصمیمگیری فعالیت میکند و ممکن است به عنوان مشاور منابع انسانی برای مدیران واحدهای مختلف سازمان عمل کند. درحالی که مدیر منابع انسانی در سطح استراتژیک تصمیمگیری میکند و مسئولیت اجرای سیاستها و استراتژیهای منابع انسانی سازمان را بر عهده دارد.
توانمندیها و مهارتها
کارشناس منابع انسانی باید دارای مهارتهای عملی و تخصصی در زمینههایی مانند استخدام، آموزش، ارتباطات بین فردی و مدیریت عملکرد باشد. اما مدیر منابع انسانی نیاز به مهارتهای رهبری، استراتژیک و تصمیمگیری دارد، همچنین باید توانایی مدیریت منابع انسانی در یک مقیاس گسترده را داشته باشد.
تاثیرگذاری
کارشناسان منابع انسانی ممکن است در فرآیندهای تصمیمگیری استراتژیک شرکت کنند، اما تأثیر آنها معمولاً محدودتر است. درحالی که مدیران منابع انسانی بر تصمیمهای استراتژیک سازمان تأثیر بسیار زیادی دارند و برنامههای عمده این تصمیمها را پیادهسازی میکنند.
مهارتهای لازم برای تبدیل شدن به متخصص منابع انسانی
متخصصان منابع انسانی برای موفقیت در یک محیط کاری پیچیده، باید ترکیبی از مهارتهای نرم (Soft Skills) و مهارتهای سخت (Hard Skills) را کسب کنند. آشنایی با این مهارتها برای افراد مشتاق به ورود به این حوزه، ضروری است. ما در این بخش از مقاله ایران تلنت، این مهارتها را در سه بخش مهارتهای ارتباطی، سازمانی و مهارتهای فنی بررسی خواهیم کرد.
مهارتهای ارتباطی و بین فردی
نقش منابع انسانی بهطور مستقیم بر تعامل با افراد متکی است، بنابراین متخصصان این حوزه به مهارتهای ارتباطی بسیار قوی نیاز پیدا میکنند. متخصصان HR زمان زیادی را صرف صحبت با افراد در مصاحبهها، جلسات آموزشی و گفتگوها میکنند؛ بنابراین آنها باید در مکالمات تلفنی، ایمیلی و تعاملات حضوری، خدمات مشتری عالی ارائه دهند. همچنین، توانایی نگارش اسناد، کتابچههای راهنما و ایمیلهای متعدد را باید داشته باشند.
گوش دادن فعال به متخصصان منابع انسانی کمک میکند تا به جزئیات مهم توجه کنند و به کارمندان نشان دهند که برای دیدگاه آنها ارزش قائل هستند. متخصصان منابع انسانی باید بتوانند در مقابل گروههای بزرگ، دپارتمانها یا کل شرکت، اطلاعیهها یا سخنرانیهایی را ارائه دهند. متخصصان منابع انسانی باید مهارت بالایی در حل اختلاف داشته باشند. آنها باید بتوانند با درایت با نگرانیهای کارکنان برخورد کنند و در مدیریت و حلوفصل اختلافات بین کارکنان یا کارفرمایان، نقش واسطه را ایفا کنند.
مهارتهای سازمانی و مدیریتی
ماهیت متنوع نقش HR، توانایی مدیریت همزمان وظایف متعدد و سازماندهی قوی را طلب میکند. متخصصان منابع انسانی باید بتوانند در شرایط استرسزا آرامش خود را حفظ کنند و حجم کاری همیشه درحال تغییر را اولویتبندی کنند. آنها باید مهارتهای سازمانی قوی، توانایی مدیریت پروژههای متنوع و مهارت زمانبندی مناسب داشته باشند.
این نقش مستلزم تصمیمگیریهای متعددی از استخدام تیم مناسب گرفته تا تصمیمات استراتژیک در زمینه تعدیل نیرو، است؛ همچنین، برای رسیدگی به تعارضات و اتخاذ تصمیمات استراتژیک در زمینه استخدام، متخصصان منابع انسانی به تواناییهای حل مسئله نیاز پیدا میکنند.
مهارتهای فنی، تحلیلی و مالی
در دنیای مدرن، HR بهطور فزایندهای بر داده و فناوری اتکا میکند. متخصصان منابع انسانی اغلب از دادهها برای ارزیابی روشهای استخدام و عملکرد کارکنان استفاده میکنند. توانایی تفسیر این دادهها و انجام تحلیلها و پیشبینیهای دادهای، میتواند بسیار مفید واقع شود. ازآنجاکه منابع انسانی مسئول مزایا و جبران خدمات کارکنان است، فرد باید بتواند بهطور مؤثر برنامهریزی و بودجهبندی کند تا از هزینههای اضافی سازمان جلوگیری شود.
امروزه شرکتهای موفق و بزرگ بهدنبال کارشناسان و مدیران HR هستند که توانایی کار با ابزارهای نوین تحلیلی مانند HRIS و ATS را داشته باشند. متخصصان منابع انسانی باید بتوانند فرایند جذبواستخدام و تعامل با کارکنان را با استفاده از این ابزارهای تحلیل داده، بهینه و هدفمند کنند. با اینکار در زمان و بودجه سازمان صرفهجویی قابل توجهی انجام خواهد شد.
حقوق درخواستی فعالان حوزه Human Resources در سال ۱۴۰۴ چقدر است؟
در پایان این مقاله از وبلاگ ایران تلنت، به بررسی حقوق درخواستی کارشناسان، کارشناسان ارشد و مدیران منابع انسانی در بخشهای مختلف کشور میپردازیم تا دید جامعتری از دستمزد مورد انتظار در این حوزه را داشته باشید. حقوق درخواستی فعالان حوزه منابع انسانی در سال ۱۴۰۴ طبق گزارش حقوق و دستمزد سایت کاریابی ایران تلنت اینگونه است:
| منطقه/ عنوان شغلی | کارشناس | کارشناس ارشد | مدیر |
| تهران | ۲۱ تا ۳۳ میلیون تومان | ۳۰ تا ۵۰ میلیون تومان | ۴۶ تا ۷۸ میلیون تومان |
| شهرهای بزرگ | ۱۷ تا ۲۹ میلیون تومان | ۲۱ تا ۳۷ میلیون تومان | ۳۱ تا ۵۷ میلیون تومان |
| شهرهای کوچک | ۱۸ تا ۲۹ میلیون تومان | ۲۳ تا ۴۰ میلیون تومان | ۳۳ تا ۵۴ میلیون تومان |
مقایسه حقوق و دستمزد کارشناس منابع انسانی در ۴ کشور
متوسط حقوق و دستمزد در هر کشور ممکن است در طول زمان تغییر کند که بهتر است برای ارائه یک مقایسه متوسط، به دادههای مرجعی مانند آمارهای دولتی و منابع آماری معتبر مراجعه کنید. در ادامه حقوق یک کارشناس HR را در این ۴ کشور مقایسه میکنیم:
| متوسط درآمد سالیانه کارشناس منابع انسانی در ۴ کشور مختلف | |||
| ایران | کانادا | آمریکا | آلمان |
| ۱۷۴ میلیون تومان | ۷۰ هزار دلار کانادا | ۷۵ هزار دلار کانادا | ۵۵ هزار یورو |
لازم به ذکر است که این اعداد تقریبی هستند و برای دقیقتر اطلاع از حقوق و دستمزد در هر کشور، میتوانید به منابع معتبر مراجعه کنید یا با استفاده از سایتها و منابع مرتبط در این زمینه، اطلاعات جدیدتر را به دست آورید. اطلاعات مربوط به حقوق و دستمزد ایران، برطبق آمار وبسایت ایران سلری گزارش شده است.
نتیجهگیری
در پایان باید تاکید کنیم که منابع انسانی نیروی محرکه و استراتژیک هر سازمان به شمار میرود . HR، مدیریت چرخه حیات کامل کارکنان در سازمان را بر عهده دارد و وظایفی از تدوین استراتژی و جذب استعداد تا توسعه، مدیریت پاداش و انطباق با قوانین کار را شامل میشود. برای موفقیت در این مسیر، شما نیازمند داشتن ترکیبی از مهارتهای نرم مانند حل اختلاف و ارتباطات موثر، و مهارتهای سخت و فنی نظیر کار با سیستمهای HRIS، ATS و تحلیل دادههای عملکردی هستید. در نهایت، باتوجهبه دامنه وسیع وظایف و اهمیت استراتژیک این نقش، میتوان گفت آینده شغلی در HR بسیار روشن و پرتقاضا است.
