در شرایطی که تورم و هزینههای معیشت، بهویژه مسکن، فشار سنگینی بر سفره خانوارها وارد میکند، تعیین دستمزد ۱۴۰۵ کارگران در شورای عالی کار به یک چالش بزرگ تبدیل شده است. در ادامه این مقاله از وبلاگ ایران تلنت سازوکار و شاخصهای کلیدی برای تعیین میزان افزایش حقوق کارگران ۱۴۰۵ را بررسی خواهیم کرد.
طبق گفته محمدرضا تاجیک نماینده کارگری در شورای عالی کار، جلسات کمیته مزد از اواخر پاییز ۱۴۰۴ آغاز خواهد شد.
ازآنجاییکه در زمان نگارش این مقاله (آبان ۱۴۰۴) هنوز خبر رسمی برای عدد حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۵ کارگران منتشر نشده است، ما سه سناریوی دقیق (خوشبینانه، واقعبینانه و محافظهکارانه) را برای پیشبینی حداقل حقوق ۱۴۰۵ تحلیل خواهیم کرد. اگر میخواهید بدانید در سال آینده چه بازه حقوقی در انتظار شماست، ادامه این تحلیل جامع را از دست ندهید.
تعیین حقوق ۱۴۰۵ کارگران؛ چه کسی و چطور تصمیم میگیرد؟
تعیین حداقل دستمزد کارگران مشمول قانون کار، یک مرجع قانونی مشخص دارد و آن شورای عالی کار است. تصمیمگیری نهایی در خصوص افزایش حقوق ۱۴۰۵ کارگران در جلسات شورای عالی کار و کمیته مزد، با حضور سه گروه اصلی انجام میشود:
- نمایندگان کارگری: که مدافع حقوق و منافع کارگران هستند.
- نمایندگان کارفرمایی: که منافع و تواناییهای مالی کارفرمایان را در نظر میگیرند.
- نمایندگان دولت: که سیاستهای کلی اقتصادی دولت را اعمال میکنند.
آگهیهای مرتبط:
برنامهنویس Blazor
خدمات انفورماتیک
- تهران
برنامهنویس Blazor
خدمات انفورماتیک
- تهران
برنامهنویس Blazor
خدمات انفورماتیک
- تهران
برنامهنویس Blazor
خدمات انفورماتیک
- تهران
برنامهنویس Blazor
خدمات انفورماتیک
- تهران
برنامهنویس Blazor
خدمات انفورماتیک
- تهران
برنامهنویس Blazor
خدمات انفورماتیک
- تهران
تعیین دستمزد به نحوی سازماندهی شده است که توافق نهایی باید با اتفاق نظر یا اجماع میان این سه ضلع اصلی یعنی نمایندگان دولت، کارگران و کارفرمایان عملیاتی شود. تا زمان انتشار این مقاله (آبان ۱۴۰۴)، هنوز توافق قطعی میان این سه نماینده برای تعیین رقم نهایی دستمزد ۱۴۰۵ حاصل نشده است.
شاخصهای کلیدی برای تعیین حقوق وزارت کار ۱۴۰۵ کارگران
تعیین حداقل دستمزد کارگران برای سال ۱۴۰۵ بر اساس چندین شاخص مهم و قانونی صورت میگیرد. انتظار جامعه کارگری و هدف اصلی این است که حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۵ باید طبق واقعیتهای معیشتی تعیین گردد و بتواند پاسخگوی نیازهای واقعی و هزینههای زندگی کارگران باشد. تعیینکنندگان دستمزد باید تفاوت میان تورم رسمی و جهش قیمتی اقلام حیاتی را درک کنند. در این بخش، شاخصهای اصلی برای افزایش حقوق کارگران ۱۴۰۵ را بررسی میکنیم.
سبد معیشت؛ ستون قانونی تعیین مزد کارگران
مهمترین ستون و مولفهای که در شورای عالی کار مطرح میشود، سبد معیشت کارگران نام دارد. این موضوع ریشه در «تبصره ۲ ماده ۴۱ قانون کار» پیدا میکند؛ این قانون صراحتا بیان میکند که دستمزد باید با هدف حفظ قدرت خرید و کاهش فشار اقتصادی برای کارگران مشخص شود.
سبد معیشتی شامل اقلام خوراکی مورد نیاز، هزینه مسکن و خدمات ضروری مانند حملونقل عمومی میشود. میان کلیه هزینههای غیرخوراکی سبد، سهم مسکن، بیشترین وزن و بخش عمده عدد کل را تشکیل میدهد.
نرخ تورم و خط فقر
برای محاسبه افزایش حقوق کارگران ۱۴۰۵، توجه به نوسانات قیمتی و تورم واقعی زندگی کارگران ضروری است. توجهبه نرخ تورم رسمی اعلام شده توسط مرکز آمار ایران، یکی از شاخصهایی است که مورد بحث قرار میگیرد؛ اما کارگران مطالبه میکنند که دستمزد نهایی آنها نهفقط براساس این آمار بلکه باید بر مبنای تورم واقعی و خط فقر جامعه تعیین شود. این میزان دستمزد باید بتواند شکاف واقعی میان هزینههای معیشتی و دستمزد کنونی را جبران کند.
ازآنجاییکه معمولا بسیاری از تصمیمات مالی بر هزینههای پایتخت متمرکز است، برای سنجش دقیق وضعیت و بررسی درآمدها در بزرگترین بازار کار کشور، میتوانید فرصت های شغلی تهران را مشاهده کنید.
عوامل اقتصادی و ساختاری کشور
علاوهبر شاخصهای معیشتی کارگران، سایر عوامل ساختاری و اقتصادی کشور نیز در تعیین حقوق ۱۴۰۵ نقشی کلیدی ایفا میکنند. بهعنوان مثال، با وجود تفاوت در سازوکار تعیین حقوق وزارت کار 1405 کارگران با حقوق کارمندان (افزایش حقوق کارمندان در لایحه بودجه مشخص میشود)، نمایندگان دولتی گاهی درصد افزایش حقوق کارمندان را مبنای شروع مذاکرات مزدی قرار میدهند. عوامل دیگری مانند رشد یا رکود اقتصادی کشور، وضعیت تولید و تحریمها از جمله مواردی هستند که هنگام تصمیمگیری برای افزایش حقوق کارگران ۱۴۰۵ مورد بررسی قرار میگیرد.
چه زمانی فرایند تعیین دستمزد کارگران در سال ۱۴۰۵ آغاز میشود؟
فرایند رسمی تعیین حقوق ۱۴۰۵ کارگران با برگزاری جلسات کمیته مزد آغاز میشود. طبق گفته محمدرضا تاجیک، نماینده جامعه کارگری و عضو شورای عالی کار، براساس روال سالهای گذشته، انتظار میرود که این جلسات برای آغاز بحث درباره حداقل دستمزد ۱۴۰۵ از ماه آینده (آذر ۱۴۰۴) شروع شود. در جلسات ابتدایی کمیته مزد، وضعیت سبد معیشت کارگران بهدقت بررسی میشود. همچنین، شاخصهای اقتصادی لازم برای تعیین حداقل دستمزد سال آینده تحلیل خواهند شد. شورای عالی کار موظف است طبق قانون، رقم نهایی حداقل دستمزد کارگران برای سال ۱۴۰۵ را حداکثر تا اواخر اسفندماه ۱۴۰۴ تعیین و ابلاغ کند.
میزان افزایش حقوق ۱۴۰۵ کارگران؛ پیشبینی اولیه
از آنجا که اعلام یک رقم قطعی و رسمی برای حداقل حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۵ در این مقطع زمانی (آبان ۱۴۰۴) ممکن نیست، تحلیلگران اقتصادی سناریوهای کلیدی را براساس عوامل موثر بر روند مذاکرات شورای عالی کار بررسی میکنند. در اینجا، سه سناریوی محتمل برای افزایش حقوق ۱۴۰۵ کارگران را طبق تحلیلهای انجامشده توسط موسسههای مالیاتی کشور نشان میدهیم:
| نوع سناریو | پیشبینی درصد افزایش | حداقل مزد ماهانه پیشبینیشده برای ۱۴۰۵ (تومان) | توضیحات |
| سناریوی خوشبینانه | بین ۴۰ تا ۵۰ درصد | بین ۱۴/۵ تا ۱۵/۵ میلیون | این سناریو بر مبنای غالب شدن دیدگاه جامعه کارگری در مذاکرات شورای عالی کار استوار میشود. |
| تمرکز اصلی بر جبران فاصله چشمگیر میان حداقل دستمزد فعلی و هزینه واقعی زندگی قرار میگیرد. | |||
| سناریوی واقعبینانه | بین ۲۵ تا ۳۵ درصد | بین ۱۳ تا ۱۴ میلیون | در این حالت، نوعی مصالحه سهجانبه میان نمایندگان کارگران، کارفرمایان و دولت شکل میگیرد. |
درصد افزایش حقوق و دستمزد در محدودهای میان دو شاخص اصلی تعیین میشود.:
|
|||
| سناریوی محافظهکارانه | بین ۱۰ تا ۲۵ درصد | بین ۱۱/۵ تا ۱۳ میلیون | این سناریو بر مبنای غالب شدن دیدگاه نمایندگان کارفرمایان و دولت در مذاکرات شورای عالی کار استوار میشود. |
| در این تحلیل، تمرکز اصلی بر وضعیت اقتصادی کلان کشور و توان پرداخت مالی کارفرمایان است. | |||
| هدف این است که از فشار مالی بیشازحد بر واحدهای اقتصادی و رکود تولید جلوگیری شود. | |||
| حفظ اشتغال و پیشگیری از تعدیل نیرو در اولویت قرار میگیرد. | |||
| این رقم معمولا به درصد رشد حقوق کارمندان دولت نزدیک میشود. |
رقمهای بالا فقط برای پایه حقوق در نظر گرفتهشدهاند و سایر مزایا و کمکهزینههای قانونی مانند حق اولاد، سنوات و حق مسکن در این محاسبهها لحاظ نشدهاند. اگر بهدنبال شغل جدیدی هستید که حقوق و مزایای آن با این پیشبینیها سازگار باشد، میتوانید با مراجعه به سایت کاریابی ایران تلنت وضعیت حقوقی مشاغل مختلف را مشاهده کنید.
نکته: همه ارقام و درصدهای ذکرشده برای حقوق ۱۴۰۵، صرفا براساس تحلیل روندها و دادههای اقتصادی پیشاز مصوبه رسمی است و تا زمان انتشار بخشنامه نهایی شورای عالی کار، اعتبار قانونی ندارند.
پیشبینی میزان عیدی و سنوات در سال ۱۴۰۵
تعیین مبلغ نهایی عیدی و سنوات (مزایای پایان سال) در سال ۱۴۰۵، مستقیما به مصوبه حداقل حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۵ کارگران در شورای عالی کار وابسته است. در واقع عیدی و سنوات پایان سال، تابعی از حداقل حقوق پایه هستند؛ ازاینرو، هر سه سناریوی افزایش حقوق (خوشبینانه، واقعبینانه و محافظهکارانه) مستقیما بر مبالغ پرداختی عیدی و سنوات ۱۴۰۵ تاثیر خواهند گذاشت.
پیشبینی میزان مالیات بر درآمد در سال ۱۴۰۵
درحالیکه دستمزد پایه کارگران توسط شورای عالی کار و براساس شاخصهای معیشتی تعیین میشود، محاسبه مالیات بر حقوق پس از تعیین دستمزد و صرفا براساس تصویب نهایی مجلس در لایحه بودجه انجام میگیرد. ازاینرو، کارگران و کارمندان باید به سازوکار و مرجع تعیین این مبلغ آگاه باشند.
اگرچه نرخهای دقیق و نهایی برای سال ۱۴۰۵ هنوز مشخص نشده است، اما پیشبینی میشود که سازوکار محاسبه همانند سالهای گذشته بهصورت مالیات پلکانی اعمال شود. همچنین سقف معافیت مالیاتی سال ۱۴۰۵ نیز باید در قانون بودجه جدید مشخص شود.
پیشبینی حقوق سایر سطوح مزدی کارگران در سال ۱۴۰۵
طبق روند سالهای گذشته، پیشبینی میشود افزایش دریافتی ۱۴۰۵ کارگرانی که حقوقی بالاتر از حداقل دستمزد دریافت میکنند (در بخش خصوصی)، کمتر از افزایش دریافتی حداقلبگیران باشد.
اگر قصد ارتقای شغلی یا تغییر محیط کار به بخش خصوص را دارید، فرصت خوبی است که بهدنبال جدیدترین فرصت های شغلی باشید و پیشنهادات را با ارقام پیشبینیشده مقایسه کنید.
مقایسه جزئیات حقوق در سه سال گذشته
برای درک بهتر تغییرات حقوق و دستمزد کارگران، در جدول زیر ارقام مصوب شورای عالی کار برای حداقل حقوق و مزایای کارگران در سه سال گذاشته را مقایسه کردهایم:
| عنوان مزدی | سال ۱۴۰۲ (ریال) | سال ۱۴۰۳ (ریال) | سال ۱۴۰۴ (ریال) |
| حداقل مزد روزانه | ۱,۷۶۹,۴۲۸ | ۲,۳۸۸,۷۲۸ | ۳,۴۶۳,۶۵۶ |
| حداقل مزد ماهانه (۳۰ روز) | ۵۳,۰۸۲,۸۴۰ | ۷۱,۶۶۸,۸۴۰ | ۱۰۳,۹۰۹,۶۸۰ |
| حق مسکن | ۹,۰۰۰,۰۰۰ | ۹,۰۰۰,۰۰۰ | ۹,۰۰۰,۰۰۰ |
| بن کارگری (کمک هزینه خواروبار) | ۱۱,۰۰۰,۰۰۰ | ۱۴,۰۰۰,۰۰۰ | ۲۲,۰۰۰,۰۰۰ |
| پایه سنوات (ماهانه) | ۲,۱۰۰,۰۰۰ | ۲,۱۰۰,۰۰۰ | ۲,۸۲۰,۰۰۰ |
| حق اولاد (به ازای هر فرزند) | ۵,۳۰۸,۲۸۴ | ۷,۱۶۶,۱۸۴ | ۱۰,۳۹۰,۹۶۸ |
در سال ۱۴۰۴، حداقل دستمزد پایه ماهانه با رشدی معادل ۴۵ درصد نسبت به رقم مصوب سال ۱۴۰۳ به تصویب رسید. این درصد، بالاترین میزان رشد دستمزد پایه در سالهای اخیر به شمار میرود.
تعیین حقوق ۱۴۰۵؛ چالش بزرگ شورای عالی کار
در نهایت، تصمیم نهایی رقم قطعی حداقل حقوق و دستمزد سال ۱۴۰۵ کارگران در گروی توافق سهجانبه (دولت، کارفرما و کارگر) در جلسات شورای عالی کار در اسفندماه ۱۴۰۴ است. براساس تحلیل سناریوها، محتملترین افزایش دستمزد پایه در بازه واقعبینانه (۲۵ تا ۳۵ درصد) خواهد بود که حداقل حقوق ماهانه کارگران در ۱۴۰۵ را به ۱۳ تا ۱۴ میلیون تومان میرساند. بااینحال، باید توجه داشت که افزایش ۴۵ درصدی سال ۱۴۰۴ نشان داد که شورای عالی کار در سالهای تورمی قادر به تصمیمگیریهای جسورانهتر نیز است. با درک این سازوکار، میتوانید آماده واکنش به بخشنامه نهایی باشید و از وضعیت حقوقی خود در سال آینده آگاه شوید.
شما با توجه به شرایط اقتصادی کنونی و قدرت خرید خانوار، کدام سناریو (خوشبینانه، واقعبینانه یا محافظهکارانه) را برای تعیین حقوق ۱۴۰۵ کارگران محتملتر میدانید؟ نظرات و تحلیلهای خود را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.
