حسابرسی شرکتی چیست و چه کاربردی دارد؟
چه زمانی که یک کسب‌وکار کوچک را می‌گردانید و چه زمانی که کسب‌وکار بزرگ‌تری دارید، به حسابرسی شرکتی نیاز پیدا خواهید کرد. حسابرسی در کنار حسابداری به شما کمک می‌کند تا از بروز اشتباه‌های مالی یا تخلف و تقلب پیشگیری کنید. از طرف دیگر، حسابرسی صحیح در زمینه مدیریت نیز به شما کمک خواهد کرد و باعث می‌شود در زمان درست بهترین تصمیمات را برای کسب‌وکار خود بگیرید تا همیشه پویا و در حال پیشرفت باشد. شما می‌توانید در داخل شرکت خود حسابرس داشته باشید یا از شرکت‌های حسابرسی بخواهید تا این کار را برای شما انجام دهند.
حسابرسی چیست و چه تفاوتی با حسابداری دارد؟
حسابرسی در حقیقت نوعی بازرسی است که در آن تمام اسناد و مدارک مربوط به حسابداری بررسی می‌شود. این کار برای نظم‌دهی به حسابداری و کشف اشتباهات یا تقلب‌های احتمالی در حسابداری ضروری است. حسابرسی و حسابداری دو مفهوم شبیه به هم اما متفاوت هستند که گاهی با هم اشتباه گرفته می‌شوند. به همین دلیل لازم است تا کمی بیشتر درباره تفاوت بین آنها توضیح دهیم.
حسابدارها معمولاً کارمندهای دائمی شرکت‌ها هستند که در طول سال امور مالی شرکت‌های دولتی و خصوصی را انجام می‌دهند. از جمله فعالیت‌های حسابداری می‌توان به آماده‌سازی ترازنامه، خرید و فروش، بازرگانی، تحلیل نتایج مالی و محاسبه حقوق و دستمزد اشاره کرد. اما حسابرس‌ها معمولاً کارمند دائمی شرکت‌ها نیستند و ممکن است در دوره‌های چند ماهه تا یک ساله در شرکت‌ها فعالیت کنند. در بسیاری از اوقات کسب‌وکارها برای حسابرسی شرکتی از شرکت‌های حسابرسی کمک می‌گیرند. در حقیقت وظیفه حسابرس‌ها نظارت بر کار حسابدارها است.
چند نوع حسابرس وجود دارد؟
به طور کل می‌توان گفت سه نوع حسابرس برای شرکت‌ها وجود دارد. نوع اول حسابرس داخلی است. این افراد در داخل شرکت‌ها فعالیت می‌کنند و وظیفه دارند تا بر روی سیاست‌های مالی شرکت‌ها نظارت داشته باشند، تا روند فعالیت‌های مالی شرکت بهینه باشد. نوع دیگری حسابرسان در شرکت‌های دولتی کار می‌کنند و حسابرس دولتی نام دارند. عملکرد این حسابرسان باید به‌گونه‌ای باشد که فعالیت‌های مالی شرکت‌ها با اصول حسابرسی دولتی منطبق باشد.
اما نوع دیگری از حسابرس‌ها مستقل هستند. این افراد ممکن است برای شرکت‌های حسابرسی کار کنند. بنابراین وقتی کسب‌وکاری به حسابرسی شرکتی احتیاج دارد و با شرکت‌های حسابرسی قرارداد می‌بندد، حسابرس‌های مستقل از طرف شرکت وظیفه‌ی حسابرسی را برعهده می‌گیرند.
ویژگی‌های یک حسابرس موفق چیست؟
یک حسابرس خوب باید علاوه بر داشتن دانش حسابداری و آگاهی از سیستم‌های مالی و گزارش‌های مالی، کار با نرم‌افزارهای مالی رایج را هم به‌خوبی بلد باشد. همچنین داشتن دقت بالا و توجه به جزئیات به عملکرد بهتر حسابرس‌ها کمک می‌کند. آنها باید بتوانند داده‌های مالی به دست آمده را به‌خوبی تحلیل کنند. زیرا در بسیاری از اوقات باید بتوانند راهکارهایی برای برطرف کردن مشکلات مالی یا بهبود کارایی شرکت ارائه کنند.
بسیاری از شرکت‌ها برای امور مالی و مالیاتی سالانه خود از حسابرس‌های حرفه‌ای کمک می‌گیرند. پس لازم است تا حسابرس‌ها از قوانین مالیات و قانون کار مطلع باشند تا شرکت‌ها را در شرایط مالی مطلوب نگه‌دارند. همه این مهارت‌ها در کنار مهارت‌های نرم مانند ارتباط صحیح با کارفرما و هیئت مدیره، باعث می‌شود تا یک فرد در جایگاه یک حسابرس حرفه‌ای شناخته شود.
اگر به‌تازگی شرکت یا کسب‌وکار خود را راه‌اندازی کرده‌اید و چند کارمند استخدام کرده‌اید، باید بدانید به حقوقی که به کارمندان خود پرداخت می‌کنید هم مالیاتی تعلق می‌گیرد که باید از حقوق آنها کسر کرده و بپردازید. برای کسب اطلاعات بیشتر می‌توانید مقاله مالیات حقوق را مطالعه کنید.
حسابرسی شرکتی در چه زمان‌هایی انجام می‌شود؟
تاکنون با اصلی‌ترین وظیفه حسابرسی شرکتی آشنا شدیم و فهمیدیم که حسابرس‌ها چه کسانی هستند و چه ویژگی‌هایی دارند. اما برای صاحبان کسب‌وکار نیاز است که بدانند دقیقاً چه زمانی به حسابرسی شرکتی احتیاج خواهند داشت. به طور کل می‌توان سه نوع زمان‌بندی را برای حسابرسی در نظر گرفت.
در حالت کلی شرکت‌ها در پایان هر سال یا بعد از آنکه پرونده مالی آنها بسته شد، یک حسابرسی دقیق انجام می‌دهند که با نام حسابرسی نهایی شناخته می‌شود. اما در پایان سال مالی، محدودیت‌هایی مانند زمان محدود وجود دارد. به همین دلیل ممکن است بخشی از فرایند حسابرسی شرکتی در طول سال انجام شود که به آن حسابرسی ضمنی گفته می‌شود. البته شرکت‌های بزرگ‌تر پیچیدگی‌های بیشتری دارند؛ به همین دلیل به طور مداوم و در تمام طول سال فرایندهای مربوط به حسابرسی را انجام می‌دهند. به این نوع حسابرسی، حسابرسی مداوم گفته می‌شود.
چه مدارکی برای حسابرسی شرکتی مورد نیاز است؟
برای اینکه مراحل حسابرسی شرکتی به‌درستی انجام شود، به مدارک مختلفی نیاز است. تمام اسناد رسمی و غیررسمی از قبوض و رسیدها گرفته تا اسناد پرداخت و دریافت، حواله‌ها، فاکتورها و هزینه‌های مختلف مانند ایاب‌وذهاب برای حسابرسی شرکتی مورد نیاز هستند.
البته ارزش همه اسناد برابر نیست و در برخی موارد حسابرس‌ها برای تأیید کامل مدارک از اظهارات کارکنان رسمی و غیررسمی شرکت‌ها هم کمک می‌گیرند. همچنین ممکن است درباره دارایی‌های مشهود شرکت مانند فروشگاه‌ها و انبارها از مشاهدات عینی خود کمک بگیرند تا مطمئن شوند مدارک موجود با واقعیت‌ها تطابق کامل دارند.
بد نیست بدانید همه افراد مجبور به پرداخت مالیات برای حقوق خود نیستند، برای اطلاعات بیشتر به مقاله مالیات حقوق صفر مراجعه کنید.
حسابرسی در شرکت‌ها چه مراحلی دارد؟
در ابتدا شرکت‌ها برای حسابرسی دائمی، ضمنی یا نهایی درخواست می‌دهند و سپس مدارک مورد نیاز برای این کار جمع‌آوری می‌شود. سپس باید دو نوع پرونده برای هر شرکت تشکیل شود. یک پرونده جاری که حسابرسی امسال در آن قرار می‌گیرد و یک پرونده دائم، که در پایان هر سال حسابرسی‌ها در آن قرار می‌گیرد.
در مرحله بعدی یک گزارش تهیه می‌شود که صحت ثبت اسناد و دفاتر را تأیید می‌کند و به آن تراز آزمایشی موقت می‌گویند. سپس باید کاربرگ‌های اصلی هر شرکت تهیه شود. البته هر شرکت با توجه به نوع کسب‌وکار خود کاربرگ‌های خاصی دارد. حسابرس همچنین باید از تمام بانک‌هایی که شرکت در آنها حساب دارد یا از آنها تسهیلاتی دریافت کرده تأییدیه بگیرد. به‌علاوه اگر شرکتی حساب صندوق یا تنخواه‌گردان داشته باشد، حسابرس طبق آیین‌نامه آن را بررسی خواهد کرد.
چطور بفهمیم به حسابرسی نیاز داریم؟
اگر از نظر قانونی در حوزه و سطح کاری شما الزامی برای حسابرسی وجود نداشته باشد، مجبور به حسابرسی شرکتی نیستید. همچنین اگر شرکت کوچکی دارید که کمتر از ده نفر کارمند در آن کار می‌کنند و بدهی خاصی ندارید یا قصد ندارید به این زودی‌ها شرکت خود را منحل کنید، لزومی برای حسابرسی وجود نخواهد داشت.
اما اگر می‌خواهید برای شرکت خود از یک شخص ثالث سرمایه جذب کنید، به حسابرسی نیاز خواهید داشت تا صحت صورت‌های مالی شرکت را تأیید کند. همچنین اگر مظنون هستید که شخصی از شرکت برای حساب شخصی خود پول برمی‌دارد یا حسابدار شما کار را اصولی پیش نمی‌برد، حضور یک حسابدار کمک‌کننده خواهد بود.
البته شرکت‌هایی که بیشتر از بیست کارمند دارند و قصد دارند کسب‌وکار خود را گسترش دهند، یا شرکت‌هایی که بدهی زیادی دارند یا قصد دارند از بخش خصوصی خارج شوند، به حسابرسی شرکتی نیاز دارند. حتی ممکن است شما بخواهید فعالیت جدیدی را شروع کنید و کسب‌وکار خود را پیشرفت دهید، نوعی از حسابرسی که حسابرسی عملیاتی نامیده می‌شود برای شما مفید خواهد بود و به شما خواهد گفت که فعالیت‌های شما صرفه اقتصادی خواهد داشت یا نه.
برای پرداخت حقوق کارمندان خود در شرکت، می‌توانید از یک حسابدار کمک بگیرید. اما بهتر است خود شما هم با جزئیات پرداخت حقوق آشنا باشید. در نتیجه مقاله اصطلاحات فیش حقوقی را از دست ندهید.
چه عواملی بر هزینه‌های حسابرسی شرکت مؤثر هستند؟
عوامل مختلفی بر هزینه‌های حسابرسی تأثیر می‌گذارند. هرچه شرکت شما بزرگ‌تر باشد، هزینه‌های آن بالاتر و حسابرسی آن طولانی‌تر خواهد بود. به‌علاوه پیچیدگی فعالیت‌های شرکت هم در هزینه‌های حسابرسی مؤثر است. همچنین نوع فعالیت شرکت نیز اهمیت دارد. برای مثال، شرکت شما تولیدی است یا کار خدماتی انجام می‌دهد؟
دولتی یا خصوصی بودن، داخلی یا بین‌المللی بودن، تعداد معاملات سالانه، تعداد شعبه، متمرکز یا غیرمتمرکز بودن سهام و دارایی‌های شرکت از دیگر عواملی هستند که بر هزینه‌های نهایی حسابرسی تأثیر می‌گذارند. هرچه حسابداری شرکت شما قوی‌تر و اصولی‌تر انجام شده باشد و اطلاعات و مدارک شما کامل‌تر و دقیق‌تر آماده شده باشد، کار حسابرسی شما سریع‌تر و کم‌هزینه‌تر انجام خواهد شد.
جمع‌بندی
در این مقاله شما را با حسابرسی شرکتی آشنا کردیم؛ از تفاوت بین حسابرسی و حسابداری گفتیم و ویژگی‌های یک حسابرس حرفه‌ای را ذکر کردیم. همچنین بیان کردیم که چه زمانی باید برای حسابرسی اقدام کنید و به چه مدارکی برای این کار نیاز دارید، تا حسابرسی شما در زمان کوتاه‌تر و با هزینه کمتری انجام شود.
