چطور وکیل شویم؟ (راهنمای مسیر شغلی)

وکالت یکی از پرطرفدارترین رشته‌های شاخه علوم انسانی در ایران است. دلیل انتخاب این رشته در میان متقاضیان، می‌تواند متعدد باشد؛ این دلایل می‌توانند بازار کار خوب این شغل، آینده شغلی آن و همچنین رنج بالای حقوق و دستمزد وکلا باشد. اگر از مذاکره لذت می‌برید و همچنین در برقراری ارتباط با دیگر افراد مهارت بالایی دارید، می‌توانید به این شغل به عنوان شغل آینده خود فکر کنید. وکلا می‌توانند در زمینه‌های شغلی مختلفی کار کنند و رشد مداوم شغلی و درآمد بالا، این شغل را به یک شغل محبوب تبدیل کرده است.

آگاهی از وظایف یک وکیل و همچنین آشنا شدن با مسیر شغلی وکیل، به شما کمک می‌کند تا متوجه شوید این حرفه برای شما مناسب است یا خیر. در این مقاله درباره وکالت، کارهایی که هر وکیل انجام می‌دهد و به صورت کلی اینکه کار وکیل چیست، میزان حقوق و دستمزد وکلا و مراحلی که برای تبدیل شده به وکیل باید طی کنید، صحبت خواهیم کرد.

کار وکیل چیست؟

وکلا افرادی تحصیل‌کرده در حوزه حقوق هستند که با کمک دانش خود به دیگر افراد در کارهای قانونی و حقوقی کمک می‌کنند. افرادی که سراغ وکلا می‌آیند، می‌توانند افراد حقیقی و یا شرکت‌ها و سازمان‌ها باشند. وکلا (lawyer)مسئول تهیه اسناد قانونی، پرونده‌سازی و شرکت در جلسات دادگاه هستند. وظایف کلی وکلا شامل موارد زیر می‌شود:

• ملاقات و مصاحبه با مشتریان برای درک نیازهای آنها
• مشاوره حقوقی به مشتریان
• رسیدگی به دعاوی
• تحقیق و تنظیم شهود و اخطار دادرسی
• تهیه و بررسی قراردادها
• تهیه و بررسی وصیت‌نامه
• تفسیر قوانین و مقررات
• تحقیق در مورد مسائل حقوقی و تجزیه و تحلیل داده‌ها
• ایفای نقش به عنوان مجری وصیت‌های مشتری، یا به عنوان امین یا قیم مشتریان در مواقعی که مناسبتی پیش می‌آید
• وکالت از موکل در دادگاه‌ها و میانجیگری برای مشکلات حقوقی آنها
• مدیریت فرآیند انتقال و سایر مسائل یا اختلافات ملکی
• به‌روز نگه داشتن فایل‌های حقوقی مشتریان

وکلا در زمینه‌های مختلفی مانند املاک و مستغلات، کسب‌وکار، عدالت کیفری، مراقبت‌های بهداشتی و سیاست فعالیت می‌کنند. آنها همچنین در تمام موارد قانونی از جمله موارد زیر باید تخصص داشته باشند:

• قانون ورشکستگی
• قانون استخدام
• قوانین شرکتی
• قانون وراثت
• قانون مهاجرت
• قانون خانواده
• قانون حقوق حیوانات
• حقوق مالکیت معنوی/علامت تجاری
• قانون صدمات شخصی
• حقوق مالکیت

کار وکلا در مورد قوانین خانواده، کمک به افراد در حل مسائل حقوقی در روابط خانوادگی، از جمله طلاق و مشکلات والدین و فرزندان است. در مورد حقوق مالکیت، به موکلان در مورد حل‌وفصل مشکلات مربوط به املاک و اختلافات املاک مسکونی و تجاری مشاوره حقوقی می‌دهند. در شرکت‌ها نیز، وکلا به بررسی موارد مربوط به کارمندان و کارفرمایان و رابطه آنها می‌پردازند و همچنین از انجام قانونی فرآیند استخدام مطمئن می‌شوند. به صورت کلی، استخدام وکیل در تمام موارد بالا به موکلان کمک می‌کند تا از امور حقوقی باخبر شوند و همچنین امور خود را طبق قانون پیش ببرند.

حقوق و دستمزد وکیل

ارقام زیر از از گزارش بازار کار وب‌سایت ایران سلری، مرجع حقوق و دستمزد، به دست آمده است که آن را در اختیار شما قرار خواهیم داد.

میانگین خالص حقوق وکیل طبق گزارش بازار کار وب‌سایت ایران سلری ۱۲.۳۰۰.۰۰۰ تومان است که از ۶.۰۰۰.۰۰۰ تومان (کمترین) تا ۲۵.۰۰۰.۰۰۰ تومان (بالاترین) متغیر است.

درآمد وکیل با سابقه کار

مطمئنا هر چه سابقه کاری در مشاغل بالاتر برود، میزان حقوق نیز افزایش پیدا می‌کند. این مورد را درباره وکلا بررسی می‌کنیم:

برای اینکه از میزان حقوق وکیل و دیگر مشاغل حوزه حقوق به طور کامل با جزئیات بیشتر باخبر شوید، می‌توانید به وب‌سایت ایران سلری مراجعه کنید.

چگونه می‌توان وکیل شد؟

در این بخش قرار است تا راهنمای کامل مسیر شغلی وکیل را با هم مرور کنیم:

۱. دریافت مدرک لیسانس

برای ورود به حوزه وکالت، حتما باید در دانشگاه قبول شوید و در این رشته و یا یکی از رشته‌های حقوقی مدرک بگیرید. دانشگاه‌های حقوقِ بسیاری در ایران وجود دارند که بسیاری از بهترین وکلا را به جامعه معرفی کردند. برای قبولی در این دانشگاه‌ها تلاش کنید. برای کار به عنوان وکیل، علاوه بر رشته وکالت می‌توانید به انتخاب یکی از رشته‌های حقوق، فقه و مبانی یا فقه و حقوق فکر کنید. در تمام این رشته‌ها، دروس مهم برای شرکت در آزمون وکالت را می‌گذرانید. این دروس شامل قانون مدنی، آیین دادرسی مدنی، حقوق کیفری و قوانین می‌شوند.

در زمان تحصیل در دانشگاه و در مقطع کارشناسی، می‌تواند زمان خود را صرف کلاس‌های مرتبط با حوزه حقوقی کنید و با کمک آنها دانش خود در این حوزه را گسترش دهید و وکالت را تمرین کنید. هدف از مدرک لیسانس این است که پایه خود در حقوق را قوی و دانش بیشتری در این حوزه به دست آورید.

۲. شرکت در آزمون وکالت

پس از دریافت مدرک لیسانس اگر دوست دارید تا کار خود را به عنوان وکیل ادامه دهید، باید در آزمون وکالت شرکت و در صورت قبولی دوره کارآموزی خود را شروع کنید. نکته مهم در مورد شرکت در آزمون وکالت این است که، پسران پس از دریافت مدرک لیسانس و برای شرکت در آزمون باید کارت پایان خدمت داشته باشند و به همین خاطر، پس از دانشگاه باید به خدمت سربازی بروند. آزمون‌های وکالت در ایران توسط دو نهاد برگزار می‌شود. اولین نهاد، کانون وکلا دادگستری است و نهاد دیگر مرکز وکلا است که به قوه قضاییه وابسته است. در واقع در یک سال ۲ آزمون وکالت و توسط این دو نهاد برگزار می‌شود. منابع آزمون‌های وکالت شامل موارد زیر می‌شود:

• قانون مدنی
• قانون آیین دادرسی مدنی
• قانون مجازات اسلامی
• قانون آیین دادرسی کیفری
• قانون تجارت
• اصول فقه (تنها در آزمون کانون وکلا)
• متون فقه و قانون ثبت و قانون حسبی (تنها در آزمون مرکز وکلا)

۳. گذراندن دوره کارآموزی

پس از گذر از مرحله آزمون وکالت، باید خود را برای وکالت آماده کنید و هر آنچه که یاد گرفتید را تمرین کنید. برای این کار، می‌توانید سراغ فرصت‌های شغلی کارآموزی برای وکلا بروید و تحت نظر وکلای خبره، در زمینه وکالت و حقوق تجربه کسب کنید تا بتوانید در آینده به صورت مستقل کار کنید.

برای وکلا مدت زمان مشخصی برای گذراندن دوره کارآموزی مشخص شده است و در این زمان می‌توانند پرونده‌های حقوقی را بپذیرند و از آنها کسب درآمد نیز داشته باشند. مدت زمان کارآموزی برای وکالت ۱۸ ماه است. پس از گذراندن این دوره، آزمونی دیگر پیش روی وکلا است که از آن نیز باید گذر کنند.

۴. شرکت در آزمون اختبار و قسم

این آزمون که «اختبار» نام دارد، شامل دو آزمون کتبی و شفاهی می‌شود. فرد شرکت‌کننده در آزمون کتبی باید به سوالات حقوقی و قانونی پاسخ دهد و در آزمون شفاهی مقابل وکیلی خبره می‌نشیند و به سوالات او پاسخ می‌دهد. سوالات وکیل ممکن است شامل طرح یک مسئله و یا یک پرونده شود و فرد شرکت کننده در آزمون باید روش خود برای پیشبرد پرونده را بیان کند. پس از طی شدن این مراحل نوبت قسم یا تحلیف می‌رسد.

۵. دریافت پروانه وکالت

برای دریافت پروانه وکالت می‌توانید پس از گذراندن دوره کارآموزی و آزمون اختبار اقدام کنید و یا اینکه، این فرصت برای شما فراهم است که پرونده را بدون دوره کارآموزی دریافت کنید.

در صورت گذراندن دوره کارآموزی و داشتن مدرک لیسانس حقوق و موارد زیر، می‌توانید اقدام به دریافت پروانه وکالت کنید:

• اعتقاد و التزام عملی به احکام و مبانی دین مقدس اسلام.
• اعتقاد و تعهد به نظام جمهوری اسلامی ایران، ولایت فقیه و قانون اساسی.
• نداشتن پیشینه‌ی محکومیت مؤثر کیفری.
• نداشتن سابقه‌ی عضویت و فعالیت در گروه‌های الحادی و فرق ضاله و معاند با اسلام و گروه‌هایی که مرام‌نامه‌ی آنها مبتنی بر نفی ادیان الهی است.
• عدم وابستگی به رژیم منحوس پهلوی و تحکیم پایه‌های رژیم طاغوت.
• عدم عضویت و هواداری از گروهک‌های غیرقانونی و معاند با جمهوری اسلامی ایران.
• عدم اعتیاد به مواد مخدر و استعمال مشروبات الکلی.

در این صورت، به کارآموزان پروانه وکالت پایه یک داده می‌شود. اشخاصی که طبق قانون از انجام کارآموزی وکالت معاف هستند، باید شرایط بالا را نیز داشته باشند تا بتوانند پروانه وکالت خود را دریافت کنند.

اما شرایط دریافت پروانه وکالت در مورد افرادی که دوره کارآموزی را نگذراندند و اختبار را انجام ندادند، به شرح زیر است:

• کسانی که دارای ده سال متوالی یا پانزده سال متناوب سابقه‌ی خدمات قضایی بوده و حداقل پنج سال ریاست یا عضویت دادگاه داشته باشند و سلب صلاحیت قضایی از آنها از طرف دادگاه عالی انتظامی قضات نشده باشد.
• کسانی که دارای دانشنامه‌ی لیسانس بوده و ۵ سال سابقه‌ی خدمات قضایی داشته باشند و سلب صلاحیت قضایی از طرف دادگاه عالی انتظامی از آنها نشده باشد.
• نمایندگان مجلس شورای اسلامی با گذراندن یک دوره‌ی کامل نمایندگی که دارای لیسانس قضایی یا گواهی پایان تحصیلات سطوح عالیه از حوزه‌ی علمیه‌ قم و پنج سال سابقه‌ کار قضایی در محاکم باشند.
• افسران بازنشسته‌ نیروهای مسلح که دارای دانشنامه‌ی لیسانس در رشته‌ی حقوق بوده و حداقل پنج سال متوالی یا هشت سال متناوب در مشاغل سازمانی خدمت نموده و از اشتغال به وکالت محروم نباشند.

لازم به ذکر است، این افراد پس از دریافت پروانه وکالت لازم است سوگند یاد کنند.

۶. کار در دفتر وکالت شخصی و یا استخدام در شرکت‌ها

پس از گذراندن تمام مراحل قبل، وقت آن رسیده که به عنوان وکیل کار خود را آغاز کنید. برای وکلا دو روش کاری وجود دارد. یک اینکه دفتر وکالت خود را راه‌اندازی و پرونده‌های حقوقی را قبول کنند. دو اینکه سراغ آگهی استخدام بروند و برای استخدام در شرکت‌ها، سازمان‌ها، بانک‌ها و قبول وکالت افراد حقوقی اقدام کنند.

مسیر شغلی یک وکیل چگونه است؟

اگر دوست دارید ببینید که افراد با چه مدرکی در سمت‌های وکیل و مشاور حقوقی مشغول به کار هستند، می‌توانید در صفحه مسیر شغلی فارغ‌التحصیلان رشته‌های مختلف، به طور کامل آن را مشاهده کنید. در جستجوی ما در مورد رشته وکالت / مشاوره حقوقی این اطلاعات به دست آمده که بیشتر افراد در این حیطه با مدرک علوم انسانی و اجتماعی، زبان و مترجمی، علوم پایه و کاربردی و مدیریت مشغول به کار هستند. بنابراین این موضوع می‌تواند به خوبی مسیر شغلی وکیل و دیگر مشاغل حقوقی را مشخص کند و به شما سرنخی از الزامات استخدام وکیل بدهد.

در این صفحه و با کلیک بر روی علامت اینفو در کنار نام مشاغل همچنین می‌توانید شرح شغلی مربوط به موقعیت شغلی مورد نظر خود را ببینید و به اطلاعات کافی از آنچه افراد در این موقعیت شغلی انجام می‌دهند، برسید. برای موقعیت شغلی وکالت شرح شغلی به شرح زیر است:

• آنالیز و تحلیل علت احتمالی رویدادها در مورد پرونده‌های مختلف با استناد به سوابق قانونی.
• ارائه مشاوره به موکل در مورد موضوع پرونده و دفاع از دعوی قضایی و یا حقوق قانونی.
• دفاع با انگیزه از موکل و ملاقات با قاضی و سوال کردن از شهود در طول جلسه دادگاه.
• تفسیر قانون و مقررات برای اشخاص حقیقی و یا سازمان‌ها.
• نشان دادن شواهد موجود به شخص مدافع بر اساس قوانین جنایی/ مدنی.

علاوه بر اطلاعات بالا، می‌توانید به اطلاعات رده سازمانی و همچنین نوع فعالیت شرکت‌های افراد شاغل در آنها، در سمت‌های انتخاب شده دسترسی داشته باشید.

مهارت‌های کلیدی و مورد نیاز برای وکلا

وکلا بسته به نوع کاری که انجام می‌دهند، معمولا به مهارت‌های مختلفی نیاز دارند. به عنوان مثال، یک وکیل مالیاتی باید اصول حسابداری را بداند و در تجزیه و تحلیل نیز بسیار ماهر باشد. اما مهارت‌هایی نیز وجود دارند که وکلا صرف‌نظر از حوزه کاری‌ای که دارند، به آنها نیاز خواهند داشت. این مهارت‌ها عبارت‌اند از:

• اشتیاق برای یادگیری مداوم
• مهارت در گوش دادن
• مهارت حل مسئله
• تفکر انتقادی
• تفکر منطقی
• مهارت در قضاوت و تصمیم‌گیری
• مهارت در مذاکره
• مهارت در اقناع
• مهارت در درک مطلب
• ادراک اجتماعی
• مهارت در صحبت کردن
• مهارت در تجزیه و تحلیل
• مهارت در مدیریت زمان
• مهارت در برقراری ارتباط کلامی و نوشتاری
• مهارت در فناوری روز دنیا
• صبر و تحمل بالا
• مدیریت کسب و کار

چشم‌انداز شغلی وکالت

طبق پیش‌بینی‌ها، رشد شغلی وکالت در ده سال آینده ۹ درصد خواهد بود. این ارقام به صورت کلی در جهان مطرح شده است، که ممکن است منطقه به منطقه تفاوت داشته باشد.

بسته به اهداف شغلی هر فرد، یک وکیل می‌تواند تصمیم بگیرد که شرکت حقوقی خود را راه‌اندازی کند. وکیلی دیگر ممکن است سراغ آموزش بروید و به عنوان استاد در دانشگاه مشغول شود. برخی دیگر می‌توانند در شرکت‌های خصوصی و دولتی مشغول به کار شوند. مسیر شغلی یک وکیل تا حد زیادی به وکیل و اهداف شغلی شخصی او بستگی دارد.

سخن پایانی

انگیزه افراد برای انتخاب شغل بسیار متفاوت است و این در مورد افراد علاقه‌مند به وکالت نیز صدق می‌کند. وکالت حرفه‌ای است که نیاز به جاه‌طلبی دارد. افرادی که از هیجان یک چالش و غرور ناشی از برنده شدن در پرونده یا بالا رفتن از نردبان ترقی لذت می‌برند، ورود به حوزه قانون و وکالت ممکن است جذاب باشد.

سایر وکلا انگیزه اصلی خود را کمک به دیگران می‌دانند. برای افرادی که می‌خواهند دنیا را تغییر دهند، قانون می‌تواند حکم یک وسیله را داشته باشد و با ورود به حوزه وکالت به هدف خود برسند. بنابراین، قبل از انتخاب هر مسیر شغلی باید به هدف خود نگاهی بیندازید و در صورت داشتن این اهداف، می‌توانید سراغ وکالت و حقوق بروید.

اگر وکیل و مشاور حقوقی هستید و حس می‌کنید که در این مقاله موضوعی را از قلم انداختیم، خوشحال می‌شویم که آنها را در بخش نظرات با ما در میان بگذارید.